منهای کروز

بزرگان قطعه سازی کشور منهای یکی (شرکت قطعه سازی کروز)، برای خرید باقیمانده سهام دولت در ایران خودرو و سایپا که قرار است تا پایان سال آینده واگذار شود، کنسرسیوم تشکیل داده اند. در باب تشکیل این کنسرسیوم اما چند پرسش و ابهام وجود دارد. 

نخست آنکه قطعه سازان پول خرید سهام ایران خودرو و سایپا را از کجا و چگونه تامین خواهند کرد. به گواه مصاحبه ها و اظهارات مکرر قطعه سازان مبنی بر بی پولی و تعدیل کارگران به دلیل عدم تامین مالی، طبعا نباید پولی در خزانه آنها بابت خرید سهام خودروسازان باشد.

این موضوع (بی پولی) البته ادعای قطعه سازان است و خیلی ها خط بطلان بر آن می کشند و اتفاقا اینجاست که ماجرای تشکیل کنسرسیوم دچار ابهام می شود.

اگر قطعه سازان همان طور که خود می گویند، پول ندارند، پس چرا برای خرید سهام ارزشمند دولت در ایران خودرو و سایپا کنسرسیوم تشکیل داده اند؟ اگر هم پول دارند، چرا همواره بر طبل فقر می کوبند و هشدار تعطیلی خطوط تولیدشان را به دلیل بی پولی می دهند؟

گفته می شود وزارت صنعت،معدن و تجارت قصد دارد سهام دولتی ایران خودرو و سایپا را به بالاترین قیمت ممکن بفروشد و بنابراین تصاحب این سهام، پول هنگفتی می خواهد. اصلا به فرض آنکه این پول در خزانه قطعه سازان موجود باشد، آیا بهتر و منصفانه تر نیست صرف تولید شود؟

ابهام و پرسش دیگر اما به صلاحیت قطعه سازان برای اداره خودروسازی برمی گردد. فرض را بر آن بگیریم که قطعه سازان در نهایت توانستند سهام دولتی ایران خودرو و سایپا را در اختیار بگیرند، چه تضمینی بابت اداره درست صنعت خودرو توسط آنها است؟

مرور عملکرد قطعه سازان نشان می دهد آنها ضعف های بزرگی در مجموعه خود دارند و از همین رو چندان شایسته این نیستند که افسار صنعتی به بزرگی خودرو در اختیارشان باشد. ضعف سرمایه گذاری، ماشین آلات و تجهیزات قدیمی، آموزش نسبتا ضعیف، کیفیت نامناسب تولید و... همه و همه ایرادهایی هستند که در قطعه سازی به چشم می آیند و این موضوع نشان از ضعف مدیریت در این صنعت دارد. بنابراین چنین مدیریتی چگونه می خواهد صنعتی بزرگ تر و پر حاشیه تر را اداره کند؟ 

در نهایت اما خطری که از ناحیه واگذاری سهام دولتی ایران خودرو و سایپا به قطعه سازان، صنعت خودرو را تهدید می کند، انحصار است، آن هم از جنس قطعه. در حال حاضر بخشی از سهام خودروسازان در اختیار قطعه سازان قرار دارد و آنها بسیار مشتاق هستند تا این سهم را افزایش داده و بیشتر و بیشتر در خودروسازی نفوذ کنند.

همین حالا بحث های زیادی در مورد انحصار قطعه سازان (در درون صنعت قطعه) وجود دارد و با واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا به آنها، خطر انتقال این انحصار به خودروسازی وجود دارد.