حمیدرضا بهداد: به گزارش خبرنگار خودرونامه، در این شرایط که سیاست گذار میلی به آزادسازی و حتی اصلاح قیمت ندارد و از آن سو تداوم شرایط فعلی- فریز قیمت- نیز خودروسازی را با چالش‌های بزرگتری روبرو خواهد کرد، راهکاری میانه و مقطعی برای بهبود نقدینگی خودروسازان یشنهاد می‌شود که آن، عرضه خودرو در بورس کالاست.

این مدل، در مقطعی از سال ۱۴۰۱ به اجرا درآمد و توانست تا حدی رضایت توأمان مصرف کننده و تولید کننده را جلب کند. با این حال، شورای رقابت عرضه خودرو در بورس کالا را لغو کرد.

حالا در شرایطی که ماه‌ها از آخرین اصلاح قیمت می‌گذرد و سیاست‌گذار نیز فعلاً تمایلی به افزایش قیمت کارخانه ای خودروها نشان نمی دهد، بار دیگر پیشنهاد عرضه خود را در بورس کالا مطرح می شود.
اما عرضه خودرو در بورس کالا چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟ مزیت نخست اینکه در این مدل، قیمت خودرو در بستر عرضه و تقاضای بورسی کشف می‌شود و تا حدی از نرخ دستوری فاصله می گیرد و به قیمت بازار نزدیک خواهد شد.

تجربه نشان داده قیمت کشف شده خودرو در بورس کالا معمولاً بین نرخ دستوری و نرخ بازار است. بنابراین خودروسازان به واسطه عرضه محصولات خود در بورس کالا، این امکان را پیدا می کنند که ضمن خروج از زبان ناشی از قیمت گذاری دستوری، حتی به سود نیز برسند و برای جهش یا حداقل حفظ تولید، نقدینگی لازم را جذب کنند.
این خاصیت، مصرف کنندگان واقعی خودرو را نیز منتفع می‌کند، به دلیل اینکه آنها می‌توانند خودروی مدنظر خود را با قیمتی کمتر از بازار آزاد خریداری کنند. هرچند قیمت کشف در بورس کالا معمولاً بیش از نرخ دستوری است، اما به هر حال آنها می توانند ده‌ها میلیون تومان کمتر از بازار آزاد، به خودروی مدنظر خود دسترسی پیدا کنند. طبعاً هر چه میزان عرضه نیز در بورس کالا زیاد شود، قیمت کشف شده در این بستر کاهش پیدا می‌کند.
اما هرچند با عرضه خودرو در بورس کالا نمی‌توان ادعا کرد که دلالی و واسطه‌گری از بازار حذف خواهد شد،با این حال، با توجه به اینکه از جذابیت قیمتی کاسته می‌شود، این پدیده تعدیل می شود.
مزیت دیگر عرضه خودرو در بورس کالا، شفافیت بالا در این بستر است، موضوعی که می‌تواند به خصوص در مورد عمل به تعهدات، به نفع مشتریان تمام شود.
با عرضه در بورس کالا اما خودروسازان می توانند از مزیت استفاده از روش‌های تامین نقدینگی از بازار سرمایه نیز بیشتر برخوردار می‌شوند. این موضوع می‌تواند در شرایط فعلی -کمبود تسهیلات بانکی- کمک بزرگی به خودروسازان در جهت تامین نقدینگی کند. با بالا رفتن نقدینگی، تولید نیز رشد پیدا خواهد کرد و به واسطه این رشد، میزان عرضه نیز بالا می‌رود که تاثیر قیمتی آن بر بازار خودرو مشهود خواهد بود.
عرضه خودرو در بورس کالا این مزیت را برای سیاستگذار نیز دارد که در عین حال که قیمت را آزاد نکرده و از تبعات اجتماعی آن در امان مانده، اما به تولیدکننده کمک کرده تا ضمن خروج از زیان، حتی به سود نیز برسد.
البته نباید فراموش کرد که عرضه خود در بورس کالا راهکاری موقتی و میانه است، چه آنکه استاندارد جهانی می‌گوید خودرو قیمت خودرو باید در نظام عرضه و تقاضا- در بازار آزاد- تعیین شود.