به گزارش خبرنگار خودرونامه، داستان از این قرار است که امسال واردات قطعات خودرو از چین به شدت رشد کرده و ظاهرا این روند قرار نیست به این زودی ها متوقف شود. طبق آماری که قطعه سازان ارائه داده اند، طی همین چند وقت اخیر، خودروسازان بزرگ کشور نزدیک به 544 میلیون دلار سفارش قطعه از چین ثبت کرده اند.
هرچند واردات قطعات خودرو به کشور در حالت کلی روالی مرسوم و حتی اجتناب ناپذیر است، اما حرف قطعه سازان این است که شرکت های خودروساز به سمت واردات قطعات ساخت داخل نیز رفته اند.
در هیچ جای دنیا شاید نتوان خودروسازی را پیدا کرد که تمام قطعات موردنیاز خود را از شرکت های کاملا داخلی تهیه کند، زیرا برخی قطعات نیاز به تیراژ میلیاردی در سال دارند و ساخت آنها در توان بسیاری از کشورها نیست و ممکن است صرفه اقتصادی نیز نداشته باشد.
بنابراین استفاده از قطعات وارداتی در خودروهای تولید داخل هر کشوری، روالی طبیعی به شمار می رود و خودروسازی ایران نیز از این قائده مستثنی نیست. اتفاقا در قطعه سازی ایران با توجه به ضعف نسبی تکنولوژی، تحریم، مشکلات مالی و قدیمی بودن ماشین آلات، بخشی از قطعات مانند الکترونیکی ها، ایربگ و... فعلا امکان داخلی سازی ندارند و یا بومی سازی آنها به صرفه نیست؛ از همین رو خودروسازان مجبورند نیاز خود به این قطعات را از مسیر واردات تامین کنند. حتی خود قطعه سازان نیز برای تامین بخشی از مواد اولیه شان نیاز به واردات دارند، چون امکان خرید داخلی همه نیاز آنها نیست.
اینجا اما بحث بر سر واردات قطعاتی است که به ادعای قطعه سازان، نمونه داخلی دارند. قطعه سازان می گویند شرکت های خودروساز به خصوص طی سال جاری، واردات انواع قطعات از چین را تشدید کرده اند. این مسئله از دید قطعه سازان آنقدر جدی و بحران زاست که آنها امسال را بدترین سال صنعت قطعه می دانند و حتی هشدار می دهند که تا چند ماه دیگر بیشتر دوام نخواهند داشت.
طبق گفته برخی فعالان قطعه سازی که نخواستند نام شان فاش شود، تشدید واردات قطعات خودرو از چین با ماجرای تهاتر پول نفت ایران با کالاهای چینی در ارتباط است. به گفته آنها، چین به عنوان خریدار اصلی نفت ایران، در قبال خرید نفت، کالا می دهد و یکی از اجناس اصلی که تهاتر می شود، همین قطعات خودرو است. بنابراین قطعه سازان بیم آن را دارند که با تداوم سیاست تهاتر پول نفت ایران با کالای چینی، واردات قطعه از این کشور بیشتر و بیشتر شده و سرانجام به نابودی آنها منجر شود.
اما جدا از موضوع تهاتر پول نفت، تشدید واردات قطعات خودرو از چین ظاهرا دلایل مهم دیگری نیز دارد. در این بین، ارزان تر بودن قطعات چینی، یکی از انگیزه های اصلی خودروسازان برای واردات است. گفته می شود تامین قطعات موردنیاز خودروسازان از چین با وجود تمام هزینه های جانبی، باز هم به صرفه تر و ارزان تر از قطعات داخلی از آب در می آید. از همین رو خودروسازان که بابت قیمت گذاری دستوری تحت فشار قرار دارند و با کمبود نقدینگی مواجه اند، واردات قطعه از چین را تشدید کرده اند تا هزینه تولید خود را پایین بیاورند. این البته در حالی است که قطعه سازان می گویند قطعات چینی وارداتی از کیفیت لازم برخوردار نیستند و ظاهرا از فیلتر کیفی خاصی نیز در داخل عبور نمی کنند و این موضوع می تواند فاجعه کیفیت را در خودروهای تولید داخل رقم بزند.
دلیل دیگری که خودروسازان را به سمت تشدید واردات قطعات چینی برده است، اطمینان آنها از تداوم تامین است. تامین قطعات از داخل گاهی به دلایل مختلف به خصوص عدم پرداخت به موقع مطالبات قطعه سازان، به تاخیر می افتد و حتی ممکن است به خوابیدن خط تولید خودروسازان منجر شود. این در حالی است که خودروسازان بابت استمرار واردات قطعه از چین مطمئن هستند و از همین رو با تشدید واردات از این کشور، به نوعی قصد دارند خود را بابت تامین همیشگی قطعات بیمه کنند.
اما در کنار این مسائل، خودروسازان بر این نکته نیز تاکید دارند که الزام رعایت استانداردهای ۸۵گانه، آنها را ناگزیر به واردات برخی قطعات جدید کرده است. در واقع حرف خودروسازان این است که قطعات موردنیاز بابت استانداردهای جدید، قابل تامین از داخل نیستند و از همین رو آنها به سراغ واردات رفته اند. در این بین، البته ایران خودرو اعلام کرده که با وجود این مسئله، سرانه واردات خارجی برای هر خودرو بیش از ۲۵درصد کاهش یافته است.
خودروسازان این را هم می گویند که "ظرفیت تامینکنندگان داخلی از دیگر عوامل موثر در تعیین منبع تامین آنها به شمار میرود و اگر منابع داخلی امکان تامین تیراژ موردنیاز خطوط تولید را نداشته باشند، آنها برای جلوگیری از افت تولید و عقب افتادن از برنامه پیشبینی شده، به تامین از منابع خارجی روی میآورند".
به هر حال آنچه در حال حاضر رخ داده، تشدید واردات قطعات از چین است و قطعه سازان منتظرند تا به اصطلاح حکمی حکوکتی صادر و مانع ادامه این روند شود. اما آیا این اتفاق رخ خواهد داد؟ باید منتظر ماند و دید.