با این حال خودروسازان در نیمه نخست امسال نتوانستند طبق برنامه مدنظر وزارت صمت پیش بروند و تنها یک‌سوم از این برنامه را محقق کردند. نکته دیگر در مورد کارنامه نیمسال نخست خودروسازان اینجاست که آنها در تولید هفت خودرو با افت یا توقف مواجه شده‌اند تا به نوعی هفت تجدیدی در کارنامه خود به ثبت برسانند.
بنابر گزارشی که ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به عنوان سه شرکت اصلی خودروسازی کشور به سامانه بورس ارائه کرده‌اند، آنها در مجموع طی شهریور امسال بالغ بر ۷۵هزار و ۵۰۰ دستگاه انواع محصول سواری و وانت را به تولید رسانده‌اند. با توجه به تیراژ حدودا ۷۰هزار دستگاهی خودروسازان در مرداد امسال، آنها در مجموع توانسته‌اند در آخرین ماه تابستان ضمن پایان دادن به افت ماهانه تولید در صنعت خودرو، رشد ۳/ ۸درصدی را در مقایسه با ماه قبل از آن (مرداد) رقم بزنند. این رشد البته در شرایطی به دست آمده که در بین سه خودروساز بزرگ، تنها ایران‌خودرو با افزایش تولید ماهانه (۲۱ درصد) مواجه بوده و سایپا و پارس‌خودرو در شهریور نیز مانند ماه‌های گذشته، کاهش تیراژ ماهانه را به ثبت رسانده‌اند. خودروسازان در نیمه نخست امسال و به استثنای اردیبهشت، در ماه‌های بعد - خرداد، تیر و مرداد - با افت ماهانه تولید مواجه شده بودند.

اما در حالت تجمعی نیز به‌جز پارس‌خودرو، دو خودروساز دیگر توانسته‌اند نیمه نخست امسال را با رشد تولید به پایان برسانند. کل تولید در بدنه اصلی صنعت خودرو نیز طی شش ماه ابتدایی سال جاری، با توجه به تیراژ ۴۸۸هزار و ۴۱۸ دستگاهی خودروسازان بزرگ، رشد ۱۳درصدی را نسبت به نیمه نخست سال گذشته نشان می‌دهد. با وجود ثبت این رشد، اما خودروسازان همچنان از برنامه تولید امسال (برنامه‌ای که وزارت صمت اعلام کرده) عقب هستند. طبق این برنامه، تولید خودرو در بدنه اصلی باید به حدود یک‌میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه در انتهای امسال برسد. با در نظر گرفتن آمار تولید شش‌ماهه (حدودا ۵۰۰ هزار دستگاه) خودروسازان برای تحقق برنامه وزارت صمت باید در نیمه دوم امسال یک‌‌میلیون دستگاه خودروی دیگر را به تولید برسانند.

به عبارت بهتر، در‌حالی‌که آنها طی نیمه ابتدایی امسال فقط ۵۰۰هزار دستگاه تولید داشته‌اند، حالا باید در نیمه دوم دو برابر این عدد تولید داشته باشند تا برنامه ۵/ ۱میلیون دستگاهی وزارت صمت را محقق کنند. با این حساب، سه خودروساز بزرگ کشور در شش ماه دوم سال باید به طور متوسط در هر ماه حدود ۱۷۰هزار دستگاه تولید داشته باشند. این در حالی است که طی نیمه نخست امسال، خودروسازان نتوانسته‌اند آمار تولید ماهانه خود را حتی به ۱۰۰هزار دستگاه نیز برسانند. خودروسازان برای تحقق برنامه وزارت صمت باید در نیمه نخست امسال در مجموع ۷۵۰هزار دستگاه محصول را تولید می‌کردند، اما آمار نشان می‌دهد آنها با کسری ۲۵۰هزار دستگاهی مواجه شده‌اند. به عبارت بهتر، خودروسازان در شش ماه نخست سال جاری حدود ۶۷درصد از برنامه تولید را محقق کرده و ۳۳درصد انحراف داشته‌اند.
در حالت کلی نیز خودروسازان باید در پایان شهریور ۵۰درصد از برنامه تولید امسال را محقق می‌کردند، اما طبق آمار ارائه‌شده به بورس، یک‌سوم این برنامه محقق شده است. با توجه به چالش‌های موجود، به‌خصوص تداوم تحریم و قیمت‌گذاری دستوری، خودروسازان قطعا کار بسیار سختی برای تحقق برنامه تولید امسال و تولید یک‌میلیون دستگاهی در نیمسال دوم دارند. در‌حال‌حاضر چالش اصلی خودروسازان طبق گفته خودشان، کمبود نقدینگی است که ریشه اصلی آن در قیمت‌گذاری دستوری قرار دارد. طی سال جاری شورای رقابت یک بار مجوز افزایش قیمت خودروها را صادر کرده و آن‌طور که مسوولان این شورا می‌گویند، فعلا برنامه‌ای برای افزایش قیمت دوباره خودرو در سال جاری وجود ندارد. البته این احتمال هست که در صورت بحرانی شدن وضع تولید و فشار خودروسازان، شورای رقابت در نهایت مجوز افزایش قیمت را صادر کند. با‌این‌حال با توجه به آرامش نسبی فاکتورهای اثرگذار بر هزینه تولید خودروسازان، بعید به نظر می‌رسد افزایش قیمت چشمگیری (مانند آنچه در فروردین رخ داد) نصیب خودروسازان شود.
افت سمند، خیز پژو
به سراغ آمار تولید خودروسازان بزرگ کشور در نیمه نخست امسال برویم و ببینیم ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو چه کارنامه‌‌ای از خود در این بازه زمانی به جا گذاشته‌اند. طبق آنچه ایران‌‌‌خودرو، سایپا و پارس‌‌‌خودرو به بورس اعلام کرده‌‌‌اند، این شرکت‌ها در شش ماه نخست امسال، در مجموع ۴۸۸هزار و ۴۱۸ دستگاه انواع خودروی سواری و وانت را تولید کرده‌اند که این آمار از افزایش حدودا ۱۳درصدی تیراژ نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حکایت دارد. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها شده که توانسته‌‌‌اند ۲۵۸هزار و ۵۷۸ دستگاه محصول را تولید کنند. سایپایی‌‌‌ها نیز تولید ۱۷۱هزار و ۷۰۴ دستگاهی را در شش ماه نخست امسال ثبت کرده‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۴/ ۸درصدی را نشان می‌دهد.

در نهایت، پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها با توجه به آمار تولید ۵۸هزار و ۱۳۶ دستگاهی، مسیری عکس ایران‌خودرو و سایپا را رفته و افت هفت‌درصدی تولید را ثبت کرده‌اند. بنابر آمار منتشرشده در کدال، ایران‌خودرو در شش ماه ابتدایی امسال بیشترین تولید خود را به مدل‌های پژو اختصاص داده است. بر اساس آمار منتشره، ایران‌خودرو در نیمه نخست امسال حدود ۱۴۵هزار دستگاه انواع پژو را تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بیش از ۹درصدی را نشان می‌دهد. در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌خودرو، سمند تیراژ ۲۵هزار و ۱۳۳ دستگاهی را از خود به جا گذاشته که نسبت به شش ماه نخست سال گذشته کاهش بیش از ۱۵‌درصدی را نشان می‌دهد.

بنابر آمار ارائه‌شده به بورس، دنا نیز در شش ماه نخست امسال تیراژی حدودا ۴۰هزار دستگاهی داشته است. در مقایسه با شش ماه نخست سال گذشته، تولید دنا ۵۴درصد رشد را به خود می‌بیند. ایران‌خودرو ظرفیت تولید سمند (در مدلی که متوقف شده) را به دنا اختصاص داده است، زیرا این خودروها از یک خانواده هستند. رشد تولید دنا در حالی است که دیگر محصول ایران‌خودرو به نام رانا با افت تولید در شش ماه نخست امسال مواجه بوده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان شهریور امسال حدودا ۹هزار و ۵۰۰ دستگاه رانا را به تولید رسانده‌اند که نسبت به شش ماه ابتدایی سال گذشته افت ۱۲درصدی را نشان می‌دهد. در گزارشی که ایران‌خودرو برای شهریور به بورس ارائه داده بود، رانا در این ماه کمتر از دوهزار و ۵۰۰ دستگاه تولید داشته است.

از رانا که بگذریم، ایران‌‌‌‌‌خودرو محصولی چینی به نام‌‌‌‌ هایما نیز دارد که تولید آن در شش ماه نخست امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته حدودا ۶۲درصد رشد داشته است. طبق آمار، در شش ماه ابتدایی امسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها ۱۰هزار و ۵۲۸ دستگاه ‌هایما را در سایت خراسان خود تولید کرده‌‌‌اند. سری هم به تارا بزنیم؛ محصولی که ایران‌‌‌خودرویی‌ها آن را روی پلتفرم پژو ۳۰۱ ساختند. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌‌‌‌خودرو در شش ماه ابتدایی امسال نزدیک به ۲۱هزار دستگاه تارا تولید کرده، محصولی که در شش ماه مشابه سال گذشته کمتر از پنج‌هزار و ۵۰۰ دستگاه تیراژ داشته است. بنابراین تولید تارا در شش ماه ابتدایی امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته ۲۸۵درصد رشد را نشان می‌دهد.

تولید ۲۰ دستگاهی خودروی جدید
از ایران‌‌‌خودرو بگذریم و به‌‌‌ سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که بیشترین حجم از سبد محصولاتش در شش ماه نخست امسال به خانواده ایکس ۲۰۰ اختصاص داشته است. طبق آمار ارائه‌شده به کدال، سایپایی‌ها در نیمه نخست امسال بالغ بر ۱۲۱هزار دستگاه از اعضای این خانواده را به تولید رسانده‌اند. در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، تولید خانواده ایکس ۲۰۰ بیش از سه‌درصد کاهش یافته است.

سایپایی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، بالغ بر ۲۶هزار دستگاه وانت را نیز به تولید رسانده‌اند که نسبت به شش ماه نخست سال گذشته بالغ بر ۳۴درصد رشد را نشان می‌دهد. همچنین تولید شاهین در سایپا طی شش ماه ابتدایی امسال به بالای ۲۴هزار دستگاه رسیده است. در مقایسه با نیمه نخست سال گذشته، تولید این خودرو حدود ۸۳درصد بالا رفته است. سایپایی‌ها از چند ماه پیش تولید شاهین اتومات را هم آغاز کرده‌اند، خودرویی که در فروش یکپارچه مرحله دوم، نامش در لیست محصولات قابل‌عرضه وجود داشت و قیمت آن همین چندی پیش اعلام شد. در لیست سایپا گزینه‌ای به نام «سایر» نیز وجود دارد که مشخص نیست مربوط به چه خودروهایی است. طبق آمار اعلام‌شده، تیراژ «سایر» ۲۶۵ دستگاه بوده که تمامی آنها در شهریور به تولید رسیده‌اند.‌

به پارس‌خودرو برویم و نگاهی به کارنامه تولید نیمسال نخست این خودروساز بیندازیم. پارس‌خودرویی‌ها در بازه زمانی تحت بررسی، نزدیک به ۲۱هزار دستگاه کوئیک معمولی را به تولید رسانده‌اند که نسبت به شش ماه نخست پارسال افت ۲۴درصدی را نشان می‌دهد. در آمار تولید شش ماه امسال پارس‌خودرو، نام محصول جدید این شرکت به نام سهند نیز به چشم می‌آید.

طبق آمار، سهند که سال گذشته رونمایی شد و قرار است امسال راهی بازار شود، در نیمه نخست امسال تنها ۲۰ دستگاه تولید داشته است. گفته می‌شود سهند به‌نوعی نسل جدید کوئیک به شمار می‌رود. در کارنامه تولید پارس‌خودرو بیشترین تعداد تولید طی شش ماه امسال به خانواده Q۲۰۰ تعلق دارد. طبق آمار، در شش ماه نخست ۳۶هزار و ۴۳۷ دستگاه از محصولات این خانواده در پارس‌خودرو به تولید رسیده است. در مقایسه با شش ماه ابتدایی سال گذشته، تولید در خانواده موردنظر حدود ۹درصد رشد کرده است. در آمار تولید شش‌ماهه پارس‌خودرو خبری از محصولاتی مانند ساینا، کوئیک مدل اس و کوئیک پلاس دنده‌اتومات نیست. این در حالی است که هر سه خودرو در شش ماه نخست سال گذشته به ترتیب تیراژی ۱۹۴، هزار و ۱۲۵ و ۴۰۰ دستگاهی در پارس‌خودرو داشتند.
منبع: دنیای اقتصاد