به گزارش خودرونامه، هرچند وقت یکبار در مطبوعات و رسانه های تصویری کشور می بینیم و می شنویم که فلان طرح تحقیقاتی و دانشگاهی مربوط به خودرو، مورد بی مهری خودروسازان قرار گرفته و آنها از نیروهای جوان و مستعد داخلی حمایت نکرده اند.

به عنوان مثال، گفته می شود تا به امروز چندین طرح پژوهشی درباره طراحی و تولید خودروهای برقی توسط نخبگان دانشگاهی به خودروسازان ارائه شده، اما مسوولان ایران خودرو و سایپا وقعی به آنها نگذاشته اند.

این موضوع به خصوص در شرایط فعلی که آلودگی هوا بیداد می کند و نفس شهروندان ایرانی را در کلانشهرها گرفته است، بیشتر و بیشتر مورد انتقاد قرار می گیرد.

برخی رسانه ها نیز با انتقاد از خودروسازان، رفتارشان در قبال طرح های پژوهشی و دانشگاهی را نقد کرده و همه حق را به طرف دیگر ماجرا (طراحان طرح های پژوهشی و علمی در حوزه خودرو) می دهند. در تحلیل این ماجرا بهتر است به دو نکته کلی توجه شود.

نکته نخست اینکه اگرچه استفاده از طرح های علمی و پژوهشی به ویژه مرتبط با خودروسازی، می تواند به ارتقای صنعت خودرو کشور کمک کند، با این حال قطعا هر طرحی قابلیت اجرایی نخواهد داشت.

به عبارت بهتر، ممکن است برخی از طرح های ارائه شده به خودروسازان از سوی نخبگان و پژوهشگران، امکان اجرا در فضای اقتصادی و صنعتی کشور را نداشته و از همین رو به مرحله اجرا نرسیده اند.

از سوی دیگر، اجرایی کردن طرح های پژوهشی نیازمند سرمایه است و هیچ بعید نیست خودروسازان به دلیل کمبود نقدینگی، وقعی به آنها نگذاشته باشند.

البته شاید واقعا طرح هایی نیز بوده که قابلیت اجرایی داشته و خودروسازان در پذیرش و سرمایه گذاری روی آنها، کاهلی و کج سلیقگی به خرج داده باشند، که در این صورت رفتار مدیران ایران خودرو و سایپا قابل نقد است.

نکته دیگر اما به آنچه که در خودروسازی دنیا عرف است، برمی گردد. تمام خودروسازان دنیا در بدنه خود بخشی مهم به نام "تحقیق و توسعه" یا همان R&D دارند، بخشی بسیار مهم که با پایش سلایق مشتریان، وضع بازار و همچنین با تکیه بر تکنولوژی و فناوری روز، اقدام به طراحی محصولات مختلف می کند. در واقع بخش تحقیق و توسعه خودروسازان، قلب تپنده آنها به شمار می رود که به نوعی بازار آینده شان را (به واسطه اینده نگری در طراحی محصولات) تا حد زیادی تضمین می کند.

این در حالی است خودروسازان ایران با وجود دارا بودن مراکز تحقیق و توسعه، خروجی چندانی در بخش R&D ندارند و از همین رو در طراحی محصولات جدید به ویژه در بخش برقی و هیبریدی و حتی کم مصرف، از دنیا عقب مانده اند.

به نظر می رسد اگر مراکز تحقیق و توسعه ایران خودرو و سایپا از پویایی لاز برخوردار و بودجه مناسبی هم داشتند، می توانستند محل مناسبی برای جذب طرح های دانشگاهی و علمی-پژوهشی باشند. در واقع اگر مرکز تحقیق و توسعه خودروسازان پویا بود، طرح های موردنظر (به ویژه در بخش خودروهای برقی که می توانند اثر مهم و پایداری بر کاهش آلودگی هوا بگذارند)، در آن چکش کاری و به اجرا در می آمد.