به گزارش خبرنگار خودرونامه، نمونه بارز این وعده ها به ماجرای تندر-90 مربوط می شود، خودرویی که قرار بود ارزان و جایگزین پیکان باشد، اما در عمل قیمت آن بسیار بالاتر از وعده ها از آب درآمد.

حالا منوچهر منطقی که در دوران مدیرعاملی اش در ایران خودرو نیز به دنبال تولید محصول ارزان بود، وعده ای جدید در این ماجرا داده است. به گفته منطقی، مطالعات مربوط به تولید خودروی ارزان آغاز و این موضوع با خودروسازان مطرح شده و بناست در دو مدل برقی و معمولی تولید شود. وی با بیان اینکه روش نوآوری‌های مقتصدانه، روشی علمی برای تولید خودروی ارزان است، تاکید کرده "در این روش ویژگی‌های لازم و مناسب برای یک خودرو حفظ می‌شود اما هزینه‌ها افزایش نمی‌یابد". منطقی این را هم گفته که خودرو ارزان در دنیا حدودا شش هزار دلار قیمت دارد. وی در نهایت وعده رونمایی از خودرو ارزان داخلی را در بهمن امسال داده است.

کدام خودرو ارزان؟
اظهارات منطقی اما در حالی است که مفهوم "خودرو ارزان" نزد شهروندان ایرانی با آنچه در ذهن مسوولان و خودروسازان می گذرد، تفاوت دارد. با توجه به اظهارات منطقی مبنی بر قیمت شش هزار دلاری خودرو ارزان در دنیا، قیمت این محصول در بازار ایران (با فرض دلار 25 هزار تومانی) 150 میلیون تومان خواهد بود. حال پرسش اینجاست که با توجه به قدرت خرید ایرانی ها، آیا خودرو 150 میلیون تومانی از نظر آنها ارزان به حساب می آید؟ به نظر می رسد پاسخ این پرسش منفی است، چه آنکه تصور بسیاری از شهروندان از خودرو ارزان، محصولی زیر 100 میلیون تومان و حتی شاید ارقامی بسیار کمتر باشد.

ایرانی ها کلا نسبت به قمیت خودرو حساس هستند و چون خودروهای داخلی نتواسته اند رضایت  آنها را در حوزه کیفی جلب کنند، معمولا با هر قیمتی گران محسوب می شوند. خودرویی مثل پراید، در حال حاضر 180 میلیون تومان قیمت در بازار آزاد دارد و جزو ارزان ترین هاست، اما همین خودرو وقتی قیمت آن هفت میلیون تومان بود نیز از دید شهروندان گران محسوب می شد. فاصله قدرت خرید ایرانی ها با قیمت خودرو (و البته ضعف کیفی محصولات خودروسازی کشور)، مفهومی خاص از ارزانی را در ذهن آنها ایجاد کرده و به همین دلیل، پراید وقتی هفت میلیون بود، گران تلقی می شد و حالا هم گران به حساب می آید. بنابراین هرچند از دید معاون حمل و نقل وزارت صمت، خودرویی شش هزار دلاری، محصولی ارزان به شمار می رود، امام اولا بسیاری از شهروندان، این قیمت را اقتصادی و به اصطلاح ارزان نمی دانند و ثانیا توان خریدش را ندارند. از نظر ایرانی ها، خودرو ارزان آن است که بیشتر مردم توانایی خریدش را داشته باشند، بنابراین محصول 150 میلیون تومانی از دید آنها ارزان به حساب نمی آید.

حتی به فرض اینکه تعریف شهروندان از مفهوم خودرو ارزان تغییر کند، باز هم توان خرید یک خودرو 150 میلیون تومانی برای خیلی ها وجود ندارد. در کنار اینها اما وعده خودرو ارزان، ابهامات دیگری هم دارد، از جمله اینکه مشخص نیست متناسب با چه قیمتی از دلار تولید می شود و آیا اصلا خودروسازان داخلی توان تولید محصولی شش هزار دلاری با رعایت استانداردهای ابلاغی را دارند؟

از طرفی، پرسش دیگر اینجاست که خودرو ارزان مدنظر وزارت صمت دارای چه ویژگی هایی است و آیا برتری خاصی نسبت به تیبا و ساینا به عنوان ارزان ترین خودروهای داخلی دارد؟ اگر دارد، پس باید هزینه بیشتری (به لحاظ بهره گیری از امکانات و آپشن ها) صرف تولیدش شود و این یعنی گران تر از امثال تیبا و ساینا از آب در می آید. اگر هم برتری خاصی نسبت به خودروهای موردنظر ندارد، پس اصلا طراحی و تولیدش توجیه نداشته و خودروسازان می توانند همان امثال تیبا و ساینا را تولید کنند.